صفاتُ الملائكةِ ووظائفُهم في العقيدةِ الإسلاميّةِ

المؤلفون

  • ثائر ابراهيم خضير جامعة بغداد كلية العلوم الإسلامية

DOI:

https://doi.org/10.51930/jcois.2025.83.%25p

الكلمات المفتاحية:

الملائكة ، العقيدة الإسلامية، ، وظائف الملائكة وصفاتهم

الملخص

إن الملائكة مخلوقات غيبية عجيبة، ذات أجسام نورانية لطيفة، ليس من السهل أن تراهم وتتحدث معهم، ويتحدثوا معك، مع إمكان ذلك ، وظائف الملائكة المكلفين بها منها علوية، تتعلق بما فوق السماء الدنيا، وهي كثيرة جداً، ومنها ما يتعلق بالعالم الدنيوي، وهي على أقسام كثيرة جداً أيضاً، وكل تلك الوظائف تجري بقدر الله تعالى وأمره وحكمته.

المراجع

- القرآن الكريم

1. أركان الايمان، للشيخ وهبي سليمان غاوجي الالباني، مؤسسة الرسالة، بيروت- لبنان، ط4، سنة 1997م.

2. إيماننا الحق بين النظر والدليل، للشيخ ابراهيم النعمة، مطبعة الزهراء الحديثة، الموصل، العراق، ط2، سنة 1985م.

3. الايمان بالملائكة، للإمام الحجة الشيخ عبد الله سراج الدين الحسيني –رحمه الله تعالى-، دار المنهاج القويم، دمشق- سوريا، ط1، سنة 2020م.

4. تبسيط العقائد الاسلامية، للشيخ حسن أيوب، دار الندوة، بيروت- لبنان، ط5، سنة 1983م.

5. تفسير ابن كثير، للإمام أبي الفداء إسماعيل بن كثير الدمشقي القرشي، دار المفيد، بيروت- لبنان، ط1، سنة 1987م.

6. تفسير الجيلاني، لسيدنا الشريف الشيخ محيي الدين أبي محمد عبد القادر الجيلاني الحسني الحسيني –قدس سره- مركز جيلاني للبحوث العلمية، اسطنبول- تركيا، ط3، سنة 2013م.

7. التوقيف على مهمات التعاريف، للشيخ عبد الرؤوف المناوي (ت1031هـ) دار الكتب العلمية، بيروت- لبنان، ط5، سنة 1983م.

8. الدر الثمين من كلام المفسرين، تامر مجدي المغازي، دار اللؤلؤة، مصر، ط2، سنة 2022م.

9. ركائز الايمان، محمد قطب، دار الشروق، القاهرة، ط1، سنة 2001م.

10. سنن الترمذي، لأبي عيسى محمد بن عيسى الترمذي، تحقيق: بشار عواد معروف، دار الغرب الاسلامي، بيروت، ط1، سنة 1996م.

11. سنن ابن ماجة، لأبي عبد الله محمد بن يزيد القزويني (ت273هـ) تحقيق: محمد فؤاد عبد الباقي، دار احياء التراث العربي.

12. شح المقاصد، للإمام سعد الدين مسعود بن عمر بن عبد الله التفتازاني (ت793هـ) تحقيق: د.عبد الرحمن عميرة، عالم الكتب، بيروت، سنة 1989م.

13. الصحاح، للإمام إسماعيل بن حماد الجوهري، تحقيق: الدكتور أحمد عبد الغفور عطا، ط2، سنة 1982م.

14. صحيح البخاري، لأبي عبد الله محمد بن إسماعيل بن إبراهيم بن المغيرة البخاري الجعفي، تحقيق جماعة من العلماء، مطبعة بولاق، مصر، سنة 1311هـ.

15. صحيح مسلم، للإمام أبي الحسين مسلم بن الحجاج القشيري النيسابوري، تحقيق: محمد فؤاد عبد الباقي، مطبعة عيسى البابي الحلبي، القاهرة، 1955م.

16. صفوة التفاسير، للعلامة الاستاذ محمد علي الصابوني –رحمه الله-، دار احياء التراث العربي، بيروت- لبنان، ط1، سنة 2004م.

17. العقائد الاسلامية، سيد سابق، منشورات مكتبة التحرير، بغداد- العراق، سنة 1988م.

18. العقيدة الاسلامية- أركانها، حقائقها، مفسداتها- تأليف الدكتور مصطفى سعيد الخن والدكتور محيي الدين ديب مستو، دار الكلم الطيب، دمشق، ط6، سنة 2006م.

19. العقيدة الاسلامية وأسسها، للشيخ عبد الرحمن حسن حبنكة الميداني –رحمه الله-، دار القلم، دمشق، ط5، سنة 1988م.

20. العقيدة الاسلامية الميسرة، الدكتور محمد عياش الكبيسي، دار السلام، دمشق، ط1، سنة 2009م.

21. كبرى اليقينيات الكونية، الدكتور محمد سعيد رمضان البوطي –رحمه الله-، دار الفكر المعاصر، بيروت- لبنان، ط8، سنة 1999م.

22. كتاب التعريفات، السيد الشريف علي بن محمد الجرجاني، دار الكتب العلمية، بيروت- لبنان، ط3، سنة 1988م.

23. كتاب العين، لابي عبد الرحمن الخليل بن أحمد الفراهيدي (ت175هـ) دار احياء التراث العربي، بيروت- لبنان.

24. لسان العرب، لأبي الفضل جمال الدين محمد بن مكرم الافريقي المصري، دار صادر، بيروت- لبنان، ط1.

25. المرشد المفيد الى علم التوحيد، تأليف الدكتور عمر وفيق الداعوق، دار البشائر الاسلامية، بيروت- لبنان، ط1، سنة 2007م.

26. المسائل العقدية في النداءات الالهية في القرآن الكريم، اطروحة دكتوراه للباحث: عبد القادر عبد الرحمن البرزنجي، الجامعة العراقية، كلية العلوم الاسلامية، نوقشت سنة 2014م.

27. مسند الامام احمد، للإمام أحمد بن حنبل (ت241هـ) تحقيق: شعيب الأرنؤوط، مؤسسة الرسالة، ط1، سنة 2001م.

28. معجم مفردات ألفاظ القرآن، لأبي القاسم الحسين بن محمد المعروف بالراغب الاصفهاني (ت503هـ) ضبطه: ابراهيم شمس الدين، دار الكتب العلمية، بيروت- لبنان، ط3، سنة 2008م.

29. المواقف- مع شرح الجرجاني – لعضد الدين عبد الرحمن الايجي، مطبعة السعادة، مصر، ط1، سنة 1325ه.

30. مواهب الرحمن في تفسير القرآن، لحضرة الشيخ عبد الكريم المدرس –رحمه الله تعالى-، عني بنشره محمد علي القره داغي، دار الحية للطباعة، بغداد- العراق، سنة 1988م.

31. نور الايمان، لحضرة الشيخ عبد الكريم المدرس –رحمه الله-، مطبعة الخلود، بغداد، سنة 1987م.

32. الوسيلة في شرح الفضيلة، لحضرة الشيخ عبد الكريم المدرس –رحمه الله، مطبعة الرشاد، بغداد، ط1، سنة 1972م.

almasadir

-alquran alkarim

1'arkan alayman, lilshaykh wahabi sulayman ghawji alalbani, muasasat alrisalati, bayrut- lubnan, ta4, sanat 1997m.

2.'iimanuna alhaqu bayn alnazar waldalili, lilshaykh abrahim alniemat, matbaeat alzahra' alhadithati, almusili, aleiraqa, ta2, sanat 1985m.

3. alayman bialmalayikati, lil'amam alhujat alshaykh eabdallah siraaj aldiyn alhusaynii -rahimah allah taealaa-, dar alminhaj alqawimi, dimashqa- suria, ta1, sanat 2020m.

4. tabsit aleaqayid alaslamiati, lilshaykh hasan 'ayubi, dar alnadwati, bayrut- lubnan, ta5, sanat 1983m.

5. tafsir abn kathirin, lil'amam 'abi alfida' 'iismaeil bin kathir aldimashqii alqurashi, dar almufidi, bayrut- lubnan, ta1, sanat 1987m.

6. tafsir aljilani, lisayidina alsharif alshaykh muhi aldiyn 'abi muhamad eabd alqadir aljilani alhusni alhusayni -quds sirha- markaz jilaniun lilbuhuth aleilmiati, astanbul- turkia, ta3, sanat 2013m.

8. alluwluat althaminat fi kalam almufasirina, tamir majdi almaghazi, dar alluwluati, masr, ta2, 2022.

9. 'arkan al'iimani, muhamad qutb, dar alshuruqi, alqahirati, ta1, 2001.

10. sunan altirmidhi, li'abi eisaa muhamad bin eisaa altirmadhi, tahqiq bashaar eawad maerufun, dar algharb al'iislamii, bayrut, ta1, 1996.

11. sunan abn majah li'abi eabd allh muhamad bn yazid alqazwini (t 273hi) tahqiq muhamad fuaad eabd albaqi, dar 'iihya' alturath alearabii.

12. shuhat almaqasidi, lil'iimam saed aldiyn maseud bin eumar bin eabd allah altiftazani (t 793hi), tahqiq alduktur eabd alrahman eumayrata, ealim alkutab, birut, 1989m.

13. alsahihu, lil'iimam 'iismaeil bin hamaad aljawhari, tahqiq alduktur 'ahmad eabd alghafur eataa, ta2, 1982.

14. sahih albukharii li'abi eabd allh muhamad bin 'iismaeil bin 'iibrahim bin almughayrat albukhariu aljaefi, tahqiq jamaeat min aleulama'i, matbaeat bulaq, masr, 1311hi.

15. sahih muslimun, lil'amam 'abi alhusayn muslim bin alhajaaj alqushayrii alnaysaburi, tahqiqu: muhamad fuad eabd albaqi, matbaeat eisaa albabi alhalbi, alqahirati, 1955m.

16. safwat altafasir, lilealamat alaistadh muhamad eali alsaabuni -rahimuh allahu-, dar ahya' alturath alearabii, bayrut- lubnan, ta1, sanat 2004m.

17. aleaqayid alaslamiati, sayid sabiq, manshurat maktabat altahriri, baghdad- aleiraqi, sanat 1988m.

19. aleaqidat alaslamiat wa'ussiha, lilshaykh eabd alrahman hasan habankat almaydanii -rahimuh allahu-, dar alqalami, dimashqa, ta5, sanat 1988m.

20. aleaqidat alaslamiat almuyasarati, alduktur muhamad eayaash alkbisi, dar alsalam, dimashqa, ta1, sanat 2009m.

21. kubraa alyaqiniaat alkawniati, alduktur muhamad saeid ramadan albutiu -rahimuh allahu-, dar alfikr almueasiri, bayrut- lubnan, ta8, sanat 1999m.

23. ktab aleayni, labi eabd alrahman alkhalil bin 'ahmad alfarahidii (t: 175hi) dar ahya' alturath alearabii, bayrut- lubnan.

24. lisan alearbi, li'abi alfadl jamal aldiyn muhamad bin makram abn alafriqii almisriu, dar sadr, birut- lubnan, ta1.

25. almurshid almufid alaa ealam altawhida, talif alduktur eumar wafiq aldaaeuqi, dar albashayir alaslamiati, bayrut- lubnan, ta1, sanat 2007m.

26. almasayil aleaqdiat fi alnida'at alalahiat fi alquran alkarim, atruhat dukturah lilbahithi: eabd alqadir eabd alrahman albarzanji, aljamieat aleiraqiatu, kuliyat aleulum alaslamiati, nuqishat sanatan 2014m.

27. msinad alamam ahmad, lil'amam 'ahmad bin hanbal (t: 241hi) tahqiqu: shueayb al'arnuata, muasasat alrisalati, ta1, sanat 2001m.

30. mawahib alrahman fi tafsir alqurani, lihadrat alshaykh eabd alkarim almudaris -rahimah allah taealaa-, eaniy binashrih muhamad ealii alqarah daghi, dar alhayat liltibaeati, baghdad- aleiraqu, sanatan 1988m.

31. nur alayman, lihadrat alshaykh eabd alkarim almudaris -rahimuh allahu-, matbaeat alkhuludi, baghdad, sanat 1987m.

32. alwsilat fi sharh alfadilati, lihadrat alshaykh eabd alkarim almudaris -rahimuh allahu, matbaeat alrashadi, baghdad, ta1, sanat 1972m

Sources

- The Holy Quran

1. The Pillars of Faith, by Sheikh Wahbi Sulayman Ghawji al-Albani, Al-Risala Foundation, Beirut, Lebanon, 4th ed., 1997.

2. Our True Faith: Between Contemplation and Evidence, by Sheikh Ibrahim al-Nimah, Al-Zahraa Modern Press, Mosul, Iraq, 2nd ed., 1985.

3. Belief in Angels, by Imam al-Hujjah Sheikh Abdullah Siraj al-Din al-Husayni (may God have mercy on him), Dar al-Minhaj al-Qawim, Damascus, Syria, 1st ed., 2020

4. Simplifying Islamic Beliefs, by Sheikh Hassan Ayoub, Dar al-Nadwa, Beirut, Lebanon, 5th ed., 1983.

5. Ibn Kathir's Interpretation, by Imam Abu al-Fida Ismail ibn Kathir al-Dimashqi al-Qurashi, Dar al-Mufid, Beirut, Lebanon, 1st ed., 1987.

6. al-Jilani's Interpretation, by our noble master Sheikh Muhyiddin Abu Muhammad Abdul Qadir al-Jilani al-Hasani al-Husayni (may God sanctify his secret), Gilani Center for Scientific Research, Istanbul, Türkiye, 3rd ed., 2013.

8. The Precious Pearl of the Words of the Interpreters, Tamer Magdy Al-Maghazi, Dar Al-Lulu'a, Egypt, 2nd ed., 2022.

9. The Pillars of Faith, Muhammad Qutb, Dar Al-Shorouk, Cairo, 1st ed., 2001.

10. Sunan Al-Tirmidhi, by Abu Issa Muhammad ibn Issa Al-Tirmidhi, edited by Bashar Awad Marouf, Dar Al-Gharb Al-Islami, Beirut, 1st ed., 1996.

11. Sunan Ibn Majah, by Abu Abdullah Muhammad ibn Yazid Al-Qazwini (d. 273 AH), edited by Muhammad Fuad Abdul-Baqi, Dar Ihya' Al-Turath Al-Arabi.

12. The Scarcity of Objectives, by Imam Sa'd al-Din Mas'ud ibn 'Umar ibn 'Abdullah al-Taftazani (d. 793 AH), edited by Dr. Abd al-Rahman 'Umaira, Alam al-Kutub, Beirut, 1989.

13. As-Sahih, by Imam Ismail ibn Hammad al-Jawhari, edited by Dr. Ahmad 'Abd al-Ghafur 'Ata, 2nd ed., 1982.

14. Sahih al-Bukhari, by Abu 'Abdullah Muhammad ibn Ismail ibn Ibrahim ibn al-Mughira al-Bukhari al-Ja'fi, edited by a group of scholars, Bulaq Press, Egypt, 1311 AH.

15. Sahih Muslim, by Imam Abu al-Husayn Muslim ibn al-Hajjaj al-Qushayri al-Naysaburi, edited by Muhammad Fu'ad Abd al-Baqi, Issa al-Babi al-Halabi Press, Cairo, 1955.

16. Safwat al-Tafsir, by the eminent scholar Muhammad Ali al-Sabuni (may God have mercy on him), Dar Ihya' al-Turath al-Arabi, Beirut, Lebanon, 1st ed., 2004.

17. Islamic Beliefs, by Sayyid Sabiq, Tahrir Library Publications, Baghdad, Iraq, 1988.

19. The Islamic Creed and Its Foundations, by Sheikh Abdul Rahman Hassan Habanka Al-Maydani (may God have mercy on him), Dar Al-Qalam, Damascus, 5th ed., 1988.

20. The Simplified Islamic Creed, by Dr. Muhammad Ayyash Al-Kubaisi, Dar Al-Salam, Damascus, 1st ed., 2009.

21. The Greatest Universal Certainties, by Dr. Muhammad Sa'id Ramadan Al-Buti (may God have mercy on him), Dar Al-Fikr Al-Mu'aser, Beirut, Lebanon, 8th ed., 1999.

23. Kitab al-Ayn, by Abu Abd al-Rahman al-Khalil ibn Ahmad al-Farahidi (d. 175 AH), Dar Ihya' al-Turath al-Arabi, Beirut, Lebanon.

24. Lisan al-Arab, by Abu al-Fadl Jamal al-Din Muhammad ibn Makram ibn al-Afriqi al-Masri, Dar Sadir, Beirut, Lebanon, 1st ed.

25. The Useful Guide to the Science of Monotheism, by Dr. Omar Wafiq al-Daouk, Dar al-Bashair al-Islamiyya, Beirut, Lebanon, 1st ed., 2007.

26. Doctrinal Issues in Divine Calls in the Holy Qur'an, a doctoral dissertation by researcher Abdul Qadir Abdul Rahman Al-Barzanji, University of Iraq, College of Islamic Sciences, discussed in 2014.

27. Musnad Al-Imam Ahmad, by Imam Ahmad ibn Hanbal (d. 241 AH), edited by Shu'ayb Al-Arna'ut, Al-Risala Foundation, 1st ed., 2001.

30. Mawaheb al-Rahman fi Tafsir al-Quran (The Compassionate Talents in the Interpretation of the Qur'an), by Sheikh Abdul Karim al-Mudarris (may God have mercy on him), published by Muhammad Ali al-Qaradaghi, Dar al-Hayya Printing House, Baghdad, Iraq, 1988.

31. Noor al-Iman (The Light of Faith), by Sheikh Abdul Karim al-Mudarris (may God have mercy on him), al-Khulud Press, Baghdad, 1987.

32. al-Wasilah fi Sharh al-Fadhilah (The Method in Explaining Virtue), by Sheikh Abdul Karim al-Mudarris (may God have mercy on him), al-Rashad Press, Baghdad, 1st ed., 1972.

منشور

2025-09-30

إصدار

القسم

Articles

كيفية الاقتباس

صفاتُ الملائكةِ ووظائفُهم في العقيدةِ الإسلاميّةِ. (2025). مجلة كلية العلوم الاسلامية, 83. https://doi.org/10.51930/jcois.2025.83.%p

المؤلفات المشابهة

1-10 من 302

يمكنك أيضاً إبدأ بحثاً متقدماً عن المشابهات لهذا المؤلَّف.

الأعمال الأكثر قراءة لنفس المؤلف/المؤلفين